Έχοντας υπόψη:
• Τα άρθρα 174 («Οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή», με αναφορά στις «νησιωτικές περιφέρειες»), και 170 (2) («Διευρωπαϊκά Μεταφορικά Δίκτυα», με αναφορά σε «νησιωτικές και απομακρυσμένες περιφέρειες») της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
• Τη Δήλωση 33 που προσαρτάται στις Συνθήκες: Νησιωτικά Κράτη που εξομοιώνονται με νησιωτικές περιφέρειες, δυνάμει του άρθρου 174 της TFEU.
• Το άρθρο 349 για τις πιο απόκεντρες περιοχές, που περιγράφει τα μειονεκτήματα της νησιωτικότητας - απομόνωση, περιορισμένη έκταση, τη δύσκολη μορφολογία και κλίμα, την οικονομική εξάρτηση από μικρό αριθμό προϊόντων, προβλήματα των οποίων η μονιμότητα και ο συνδυασμός περιορίζουν σημαντικά την ανάπτυξή τους - και τα οποία, τηρουμένων των αναλογιών, προσομοιάζουν σε μεγάλο βαθμό με τα αυτά των νησιών της Μεσογείου.
• Τη Δήλωση 49 σχετικά με την Ιταλία (Δηλώσεις σχετικά με τα Πρωτόκολλα που προσαρτώνται στις Συνθήκες) σχετικά με τη δέσμευση της ιταλικής κυβέρνησης να αναλάβει δράσεις για τα ιταλικά νησιά.
• Το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 4ης Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με την ειδική κατάσταση των νησιών (2015/3014 (RSP)) (P8_TA (2016) 0049).
• Τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών για την κινητικότητα σε γεωγραφικά και δημογραφικά προβληματικές περιοχές (108η σύνοδος ολομέλειας, 6, 7 και 8 Οκτωβρίου 2014).
• Τη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα: Ανάπτυξη του δυναμικού της ενέργειας των Ωκεανών (114η σύνοδος ολομέλειας, 12-13-14 Οκτώβρη 2015).
• Το άρθρο 4 (2) (γ) και το άρθρο 174 για τη θέσπιση της αρχής της εδαφικής συνοχής, παράλληλα με την οικονομική και κοινωνική συνοχή.
• Τη στρατηγική της ΕΕ για τις Περιφέρειες της Αδριατικής και Ιόνιων νήσων.
• Το Σχέδιο Δράσης για την κυκλική οικονομία.
• Την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική για την Ευρωπαϊκή Ένωση ( "Blue Book"),
• Τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών στην Ευρώπη και το πρωτόκολλο για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών της Μεσογείου.
• Τις συζητήσεις και τα πορίσματα του Συνεδρίου με θέμα «Κυκλική οικονομία, Εδαφική Συνοχή και Νησιωτικότητα στην περιοχή της Μεσογείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης», που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα στο νησί της Κρήτης, στις 14 Νοεμβρίου 2016.
• Τη Μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ) με τίτλο "Νησιωτική Πολιτική-Τοπική Αυτοδιοίκηση και Νησιωτικότητα" που εκπονήθηκε με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Περιφερειακής Ανάπτυξης (Νοέμβριος 2016)
• Τις συζητήσεις και τα πορίσματα της Επιτροπής Νησιωτικής Πολιτικής της ΚΕΔΕ.
• Το Υπόμνημα για τη Νησιωτικότητα που υπέβαλε ο Δήμος Σάμου στα αρμόδια Ευρωπαϊκά Όργανα (Οκτώβριος 2014).
Λαμβάνοντας υπόψη:
A. ότι οι νησιωτικές περιοχές αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω γεωγραφικής απομόνωσης, νησιωτικότητας, δύσκολης μορφολογίας και οικονομικής εξάρτησης από ορισμένους τομείς,
B. ότι τα γεωγραφικά εμπόδια των νησιωτικών περιοχών παρακωλύουν την πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της ΕΕ και δεν επιτρέπουν να είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της εσωτερικής αγοράς, οικονομικά, κοινωνικά και εδαφικά και επομένως να επωφεληθούν από αυτή τη συμμετοχή,
Γ. ότι η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των νησιωτικών περιοχών παρεμποδίζεται από τη μικρή τους εσωτερική αγορά και την έλλειψη οικονομιών κλίμακας,
Δ. ότι η πλειοψηφία των επιχειρήσεων στις νησιωτικές περιοχές βασίζεται σε ΜΜΕ που σχετίζονται με τον τουρισμό, τη γεωργία, την κτηνοτροφία, και την παραγωγή τοπικών προϊόντων, με χαρακτήρα κυρίως εξαγωγικό, οι οποίες λόγω του μικρού μεγέθους της εγχώριας αγοράς, αντιμετωπίζουν εμπόδια όπως, το απαγορευτικό κόστος μεταφοράς, τη συχνότητα σύνδεσης, το υψηλότερο κόστος παραγωγής (ως αποτέλεσμα του υψηλότερου κόστους προμήθειας και το κόστος της ενέργειας λόγω της μεταφοράς), καθώς και κοινωνικούς και κλιματικούς κινδύνους,
E. ότι οι νησιωτικές περιοχές υπόκεινται σε δημογραφικές αλλαγές και στο φαινόμενο «διαρροής εγκεφάλων», λόγω μη εξειδικευμένης αγοράς εργασίας,
ΣΤ. ότι οι νησιωτικές περιοχές αντιμετωπίζουν διαρθρωτικά προβλήματα οφειλόμενα στο νησιωτικό χαρακτήρα τους,
Ζ. ότι οι νησιωτικές περιοχές μπορεί να έχουν περιορισμένη ή και καθόλου πρόσβαση σε Διευρωπαϊκά Δίκτυα,
H. ότι οι νησιωτικές περιοχές είναι πιο ευάλωτες από την άποψη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, τη διαχείριση κινδύνων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή,
Θ. ότι σημαντικοί οικονομικοί τομείς στις νησιωτικές περιοχές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το κλίμα, όπως η γεωργία, η κτηνοτροφία, η αλιεία και ο τουρισμός και κινδυνεύουν άμεσα από την κλιματική αλλαγή,
Ι. ότι οι νησιωτικές περιοχές μπορεί να έχουν την έλλειψη δυνατότητας αντιμετώπισης των προβλημάτων ξηρασίας, λειψυδρίας, ερημοποίησης, καύσωνα, και να είναι ευάλωτες σε πυρκαγιές, πλημμύρες, διάβρωση του εδάφους και απώλειες λόγω των επιπτώσεων της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, καθώς και απώλειες της βιοποικιλότητας,
Κ. ότι τα νησιά έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως από τον ήλιο και τον αέρα,
Λ. ότι οι νησιωτικές περιοχές υπόκεινται στις συνέπειες της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και επιπλέον δεν διαθέτουν επαρκή διοικητική δομή,
Μ. ότι οι νησιωτικές περιοχές, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, φέρουν ένα μεγαλύτερο βάρος κατά τη συμμόρφωση με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά στο κόστος και τα οφέλη,
Ν. ότι η 4η Έκθεση για την οικονομική και κοινωνική συνοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς και το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής για την συνοχή και ανάπτυξη των νησιών, αγνοούν τα προαναφερθέντα προβλήματα,
Ξ. ότι υφίσταται στρατηγική για τις πολύ απομακρυσμένες περιοχές της Ένωσης, που είναι παρόμοιου νησιωτικού χαρακτήρα και η οποία θα μπορούσε να εφαρμόσει τα πορίσματα και τις συστάσεις, τηρουμένων των αναλογιών, για τις νησιωτικές περιοχές,
Ο. ότι ένας οδικός χάρτης έχει εγκριθεί από το Πολιτικό Γραφείο της Διαμεσογειακής Επιτροπής της CRPM, για την μακροπεριφερειακή και θαλάσσια Στρατηγική της λεκάνης της Μεσογείου, ο οποίος μπορεί να έχει ιδιαίτερη σημασία για τα νησιά της Μεσογείου,
1. Τονίζει τη σημασία:
α) της Νησιωτικότητας και των νησιωτικών κρατών και νησιών με ένα πιο ορατό και υποστηρικτικό τρόπο σε οποιαδήποτε επικείμενη αναθεώρηση των Συνθηκών.
β) του να ληφθεί υπόψη η νησιωτικότητα στο επόμενο MFF (Multiannual financial framework - Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο /Διαμόρφωση δαπανών της ΕΕ) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέσω μίας πιθανής δέσμευσης πόρων
γ) της κυκλικής οικονομίας στο επόμενο MFF (Multiannual financial framework - Πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο /Διαμόρφωση δαπανών της ΕΕ) ως ειδικό θεματικό Αντικείμενο, σε συνδυασμό με δέσμευση κονδυλίων
δ) εξέτασης της ανάπτυξης μιας στρατηγικής για τα νησιά και ανάδειξης της διάστασης των νησιών στη στρατηγική της ΕΕ για τις Περιφέρειες Αδριατικής - Ιονίου.
α. πρόσθετα μέτρα στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης που συνοδεύει την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική για την ΕΕ, για να αυξήσει τη χρηματοδότηση, την έρευνα και την προώθηση του αειφόρου τουρισμού για τις νησιωτικές περιοχές.
β. ειδικά μέτρα προκειμένου να συγκεντρωθούν και να μοιραστούν δεδομένα και πληροφορίες για τα νησιά για τους σκοπούς της αναπτυξιακής πολιτικής και της εφαρμογής στα πλαίσια του Δικτυακού Παρατηρητηρίου Ευρωπαϊκής Χωροταξίας (ESPON).
2. Χαιρετίζει τις ειδικές αναφορές σε νησιά του πρωτοκόλλου για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών της Μεσογείου, το οποίο έχει επικυρωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση με την απόφαση του Συμβουλίου της 13ης Σεπτεμβρίου 2010 (2010/631 / ΕΕ).
3. Αναγνωρίζει το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη στρατηγική για τις απομακρυσμένες περιοχές και συνιστά μια παρόμοια προσπάθεια για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής για τις νησιωτικές περιοχές.
4. Προβάλλει επιχειρήματα για:
α. Την προσαρμογή του Ταμείου Συνοχής και του ΕΤΠΑ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) κατά περίπτωση, ώστε να καλύψουν τις συγκεκριμένες ανάγκες των νησιωτικών περιοχών και ιδιαιτέρως τη δέσμευση κονδυλίων κατά την τρέχουσα και την νέα πολιτική συνοχής, για τις νησιωτικές περιοχές, προκειμένου να προωθηθεί η αειφόρος ανάπτυξη στον τομέα των μεταφορών και της ενέργειας.
β. Τη χρήση του CEF (Connecting Europe Facility -"Συνδέοντας την Ευρώπη" - χρηματοδοτικό πρόγραμμα) για την προώθηση της διασύνδεσης των νησιών με την εσωτερική αγορά και την προώθηση των συγκεκριμένων Διευρωπαϊκών Δικτύων για τα νησιωτικά κράτη και περιφέρειες.
γ. Τη συμπερίληψη της επιπλέον κατηγορίας «νησί» στα πλαίσια της διαδικασίας αξιολόγησης των επιπτώσεων που θα λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις στις νησιωτικές περιοχές και τις ιδιαιτερότητές τους, ιδίως κατά την εξέταση νέων πρωτοβουλιών για την Εσωτερική Αγορά και την κυκλική οικονομία.
δ. Την ανάπτυξη μιας διυπηρεσιακής ομάδας εντός της Επιτροπής, για τις νησιωτικές περιοχές, προκειμένου να διασφαλιστεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση κατά την αντιμετώπιση των δυσκολιών τους.
ε. Τη χορήγηση κρατικών ενισχύσεων σε νησιωτικές περιοχές που, εκ των πραγμάτων, είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση, όταν είναι πλήρως συμβατές με την εσωτερική αγορά, σύμφωνα με τους όρους και τις κατηγορίες που καθορίζονται στη συνθήκη.
στ. Την ανάπτυξη ενός νέου ταμείου για την κλιματική αλλαγή, την κυκλική οικονομία και την έξυπνη εξειδίκευση, με εξειδίκευση στις νησιωτικές περιοχές, ιδιαίτερα κατευθυνόμενο προς την έρευνα, τη συνεργασία και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, την ανάπτυξη ικανοτήτων, στρατηγικών μετριασμού και προσαρμογής και την μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και αποδοτικής χρήσης των πόρων, στους πιο σημαντικούς και κλιματικά εξαρτώμενους οικονομικούς τομείς, των περιοχών αυτών.
Το Τακτικό Συνέδριο της ΚΕΔΕ ΖΗΤΑ την θεσμοθέτηση και την εφαρμογή των κάτωθι αρχών της "νησιωτικότητας":
1) επέκταση ή προσαρμογή των διευρωπαϊκών δικτύων στα νησιά, συμπεριλαμβανόμενου του «μεταφορικού ισοδύναμου»
2) ειδικό καθεστώς στους κανονισμούς των Διαρθρωτικών και των Επενδυτικών Ταμείων (ESI Funds) της ΕΕ, για τις νησιωτικές περιοχές ή/και τα νησιά, που θα τροποποιεί ή εξειδικεύει τους κανονισμούς που πρόσφατα εγκρίθηκαν
3) ειδικό καθεστώς κρατικών ενισχύσεων
4) ειδικό φορολογικό καθεστώς και μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ
5) ρήτρα νησιωτικότητας σε όλα τα νομοθετήματα της ΕΕ και ειδική αναφορά στα νησιά στις εκθέσεις αξιολόγησης επιπτώσεων (impact assessment reports) που συνοδεύουν κάθε νέα νομοθετική πρωτοβουλία της ΕΕ
6) εξέταση κάθε άλλης δυνατότητας με βάση τις υπάρχουσες ειδικές νομικές βάσεις ή πρόταση ανάληψης νέας δράσης με βάση γενικές εξουσιοδοτικές διατάξεις
7) στήριξη κατά προτεραιότητα των έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PCIs) που συνδέονται κυρίως με την Κύπρο και την Κρήτη, καθώς και άλλων που μπορούν στο μέλλον να καλύψουν και τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά.
