Το
Φεστιβάλ Ηραία-Πυθαγόρεια έχει την τιμή να φιλοξενεί έναν από τους κορυφαίους
επιστήμονες του κόσμου, τον καθηγητή Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας, Γεώργιο Χρούσο. Ο
κύριος Χρούσος, γνωστός και ως Δόκτωρ Αντιστρές έχει αναγνωριστεί παγκοσμίως
για την προσφορά του στην αντιμετώπιση του στρες και σε ένα φάσμα χρόνιων
πολύπλοκων διαταραχών του ανθρώπου, όπως η κατάθλιψη, το μεταβολικό σύνδρομο,
οι αυτοάνοσες και αλλεργικές παθήσεις, οι διαταραχές τις διατροφής, οι
διαταραχές του ύπνου και τα ψυχοσωματικά
νοσήματα. Θέμα της ομιλίας του κυρίου
Χρούσου είναι «Αρχαίες Έννοιες της Πολυπλοκότητας, της Ομοιόστασης και
του Στρες και Σύγχρονη Καθημερινότητα».
Η ομιλία θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 24 Ιουνίου στις 19:00 μμ , στην
αίθουσα εκδηλώσεων του Δημαρχιακού Μεγάρου στην πόλη της Σάμου.
Λίγα λόγια για την ομιλία :
Οι αρχαίες έννοιες της πολυπλοκότητας ξεκίνησαν με τον
Πυθαγόρα και τον Αλκμαίωνα. «Στρες» ορίζεται η διαταραχή στη «δυναμική
ισορροπία» ή «ομοιόσταση» ενός πολύπλοκου συστήματος, όπως είναι το σύμπαν, η
βιόσφαιρα, ο ανθρώπινος οργανισμός ή η ανθρώπινη κοινωνία, ως «στρεσογόνο ερέθισμα»
η δύναμη, η οποία προκαλεί τη διαταραχή αυτή, και ως «προσαρμοστική απόκριση» η
ενδογενής δύναμη του πολύπλοκου αυτού συστήματος, η οποία επαναφέρει την
ομοιόσταση του στο φυσιολογικό επίπεδο. Στην περίπτωση του ανθρώπινου
οργανισμού, η προσαρμοστική απόκριση εξυπηρετείται από ένα εξειδικευμένο
σύστημα στον εγκέφαλο και στο σώμα, το «σύστημα του στρες», το οποίο
ενεργοποιείται για να μας βοηθήσει να αντεπεξέλθουμε το στρες όταν ένα
στρεσογόνο ερέθισμα οποιουδήποτε τύπου υπερβεί ένα συγκεκριμένο ουδό.
Αυτό καθεαυτό το στρες, όταν αντιμετωπίζεται επιτυχώς από την
προσαρμοστική απόκριση είναι ουδέτερο ή ακόμη και επωφελές, είτε πρόκειται για
ένα οργανισμό είτε μια κοινωνία. Σε αντίθεση, η δυναμική κατάσταση κατά την
οποία η προσαρμοστική απόκριση αποτυγχάνει να επαναφέρει πλήρως την ομοιόσταση
κατά το στρες, την οποία ορίζουμε ως «δυσομοιόσταση» ή πιο σωστά «κακόσταση»,
μπορεί να έχει καταστροφικές επιδράσεις.
Στα ανθρώπινα όντα, οι κύριες επωφελείς ορμόνες οι οποίες
ενεργοποιούνται για να επαναφέρουν την ομοιόσταση, οι καλούμενοι
«διαμεσολαβητές της ομοιόστασης ή του στρες»,
όταν δεν εκκρίνονται σωστά, μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη φυσιολογία
των κυττάρων μας, να προκαλέσουν διαταραχή στη μεταβολική τους δραστηριότητα,
να αυξήσουν τη φλεγμονώδη απόκρισή τους και να διεγείρουν τις οξειδωτικές τους
λειτουργίες, όλες δυναμικά καταστροφικές μεταβολές, οι οποίες με «μαθηματική
ακρίβεια» προκαλούν ψυχοσωματικά προβλήματα, άγχος, κατάθλιψη, παχυσαρκία,
μεταβολικά νοσήματα και οστεοπόρωση, προάγουν την αθηροσκλήρυνση και
καρδιαγγειακή νόσο, διαταράσσουν την ανοσιακή λειτουργία και αυξάνουν την
πιθανότητα λοίμωξης και καρκινογένεσης στον οργανισμό, καθώς και επιταχύνουν τη
γήρανση όλων των ιστών.
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι πέραν των χρονίων μη
μεταδιδόμενων νοσημάτων που ανέφερα παραπάνω, το χρόνιο στρες έχει πολλές άλλες
καταστροφικές επιδράσεις. Επηρεάζει αρνητικά την αύξηση και την ανάπτυξη του
ανθρώπου, τον ύπνο, το συναίσθημα, την οικογενειακή και κοινωνική ζωή, αυξάνει
την παραβατική συμπεριφορά, τα βίαια ατυχήματα, την κατάχρηση ουσιών και την
εξάρτηση από ουσίες ή συμπεριφορές.
Σήμερα, η παρουσία του στρες και της κακόστασης σε ένα άτομο μπορεί
να εκτιμηθεί και να βαθμολογηθεί. Υπάρχουν μέθοδοι πρόληψης και περιορισμού του
στρες οι οποίες ξεκινούν από αλλαγές στον τρόπο ζωής και διάφορες μεθόδους για
τη διαχείριση του στρες, μέχρι τις γνωστικές και συμπεριφορικές θεραπείες,
καθώς και τη χρήση των κατάλληλων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Τα τελευταία είναι
ως επί το πλείστον ανασταλτές των διαμεσολαβητών του στρες και της φλεγμονής.
Το σημαντικότερο συμπέρασμα είναι ότι εν πολλοίς, η φύση του ανθρώπου δεν είναι
πεπρωμένο και η ψυχική και σωματική ανθεκτικότητα στο στρες (υπέρστασις) είναι
εφικτή, αν πραγματικά την επιδιώξουμε.
